donderdag 4 december 2014

Er staat een Paard in de Gang met een Pantoffel - Oefeningen in Gebarentaal

In het jeugdjournaal van 19 november was er een item dat handelde over het 50-jarig jubileum van André van Duin. Dit werd gevierd in het Beatrix Theater in Utrecht. In het onderstaande fragment wordt op een bepaald moment (ergens rond 11 sec) de carnavalskraker van weleer 'Er staat een Paard in de Gang' staat centraal in deze gebarentaaloefening.


Hier hebben we vooral drie gebaren nodig: paard, staan en gang. Laten we beginnen met het gebaar voor Paard. Daarvoor kunnen we putten uit de serie van Lotte van Max. Op de onderstaande afbeelding kun je zien hoe Orissa in een youtube-filmpje uitlegt hoe het gebaar voor paard in elkaar steekt. Je tikt met je rechterwijsvinger twee keer op de linkerwijsvinger.

Paard uit de Serie Lotte en Max (1)



Mocht je het leuk vinden om meteen een hele reeks diergebaren te leren dan kun je eens kijken op het kanaal van de Arnhemse Suzette Pauwels (2), die overigens zegt ook een tijd in Nijmegen gewoond te hebben, zoals ondergetekende.



Nu we het paard hebben, wordt het tijd om eens de gang op de gaan. In het jeugdjournaalfragment wordt 'Er staat een Paard in de Gang',  vertaald als 'Paard Binnen (gaan) Gang'. Ik had gedacht het woord 'IN' hier te zien, maar de tolk heeft er voor gekozen om het gebaar voor 'naar binnen te gaan' in te zetten.

Dat gebaar ziet er als volgt: je beweegt je vlakke hand onder de ander door.


Er is een paard binnen
Dan wordt het gebaar voor gang gebruikt, dat in mijn bescheiden mening nogal wat weg heeft van de gebaren voor kanaal en straat. Je beweegt met vlakken hadden parallel aan elkaar naar voren. Waarschijnlijk maakt de monduitdrukking en de context van het verhaal dat je weet welke betekenis wordt bedoeld. Er staat een paard in het kanaal zou wat vreemd zijn. Daarentegen is een paard in de gang toch ook weer minder waarschijnlijk dan een paard op straat.

Gang in de Nederlandse Gebaren Taal
Wellicht biedt daarom het gebaar voor 'naar binnen gaan' juist wel dat verschil, omdat een straat en kanaal zelden binnen worden aangetroffen. Wat je echter wel in een gang tegen kan komen zijn pantoffels, en die kon ik niet terugvinden, noch in het gebarenwoordenboek, noch op de 'leren gebaren'-site. Gelukkig is daar nog het gebarencentrum waar het gebaar werd uitgelegd. Ik heb de stoute pantoffels aangetrokken en mezelf laten verschijnen op youtube als pantoffelman:


Als eindoefening zou je eens kunnen proberen te gebaren: Er staat een walvis in de gang. Voor het gebaar voor walvis kun je terecht bij het walvissen onderzoek van Noorwegen (3).

NOTEN
(1) http://www.lottemax.nl/Kindergebaren_met_Lotte_%26_Max___Home/Kindergebaren_met_Lotte_%26_Max___Home.html
(2) http://www.watmaakt.suzette.nu/
(3) http://bewegendestilte.blogspot.nl/2014/11/walvissen-in-noorwegen.html